Steven Spielberg

Steven Allan Spielberg je (Cincinnati, 18.12. 1946. - ) američki filmski reditelj, trostruki dobitnik Oscara i finansijski najuspešniji reditelj u istoriji.

Tokom karijere, Spielberg se u svojim filmovima dotaknuo mnogih tema i žanrova. Tokom sedamdesetih, osamdesetih i devedesetih, mnogi njegovi filmovi su financijski najuspešniji filmovi svog vremena. Tokom svojih ranih godina kao reditelj, njegovi SF i pustolovni filmovi često su bili navođeni kao najviša dostignuća u snimanju blokbaster filmova modernog Hollywood-a.

Njegov prvi profesionalni rad na televiziji bilo je režiranje jednog od segmenata za pilot epizodu serije Night Gallery. Nakon toga i epizode serije Marcus Welby M.D., Spielberg je dobio prvi dugometražni zadatak: epizodu serije Name of the Game koja se zvala L.A. 2017. Ova SF epizoda impresionirala je Universal Studios pa su mu ponudili kratkoročni ugovor.

Oduševljeni njegovim radom, šefovi studija potpisali su s njim ugovor za tri televizijska filma. Prvi je bio Dvoboj, o monstruoznoj cisterni koja pokušava maknuti s puta manji auto. Drugi film bio je Something Evil koji je trebao biti snimljen i kapitaliziran na osnovi popularnosti tada najprodavanije knjige, Egzorcist, koja još nije bila prenesena na platno. Odradio je ugovor snimivši TV film Savage, s Martinom Landauom u glavnoj ulozi.

1985. je objavio film Boja purpura, adaptaciju istoimenog romana Alice Walker, koji je dobio Pulitzerovu nagradu, o generaciji potlačenih afro-američkih žena (Whoopi Goldberg i Oprah Winfrey). Film je zaradio pohvale kritike, nominiran je za nekoliko Oscara, ali nije ostvario očekivanu zaradu u bioskopima. Kritičar Andrew Sarris prozvao ga je filmom godine, a kasnije ga uvrstio među najbolje filmove.

1993. Spielberg je uzeo četverogodišnji odmor od režiranja da može provesti više vremena sa svojom porodicom i izgraditi svoj novi studio, DreamWorks.

Film München, koji govori o masakru izraelskih sportaša na Olimpijskim igrama 1972. u Münchenu, je bio drugi film koji je govorio o jevrejskim vezama u svetu (prvi je bio Schindlerova lista). Film je nastao po knjizi kanadskog novinara George-a Jonas-a, knjizi čiju su istinitost novinari često dovodili u pitanje. Film je dobio odlične kritike, ali je podbacio u američkim i svetskim bioskopima, a ostaje i jedan od najkontroverznijih Spielberg-ovih filmova. München je zaradio nominacije za Oscara u kategorijama za najbolji film, montažu, muziku (John-a Williams-a), adaptirani scenario i režiju. Bila je to šesta Spielbergova nominacija za režiju i peta nominacija za najbolji film.

Od sredine osamdesetih Spielberg je sve više vremena posvećivao producentskom radu. Producirao je nekoliko crtanih filmova, kao što su Tiny Toon Adventures, Animaniacs, Pinky and the Brain, Toonsylvania i Freakazoid!. 1993. se pojavio u ulozi producenta dugoočekivane televizijske serije, SeaQuest DSV; SF serija smeštena u "blisku budućnost" s Roy-om Scheider-om i Jonathan-om Brandis-om. Serija se prikazivala na NBC-u ned-jeljom u 20 sati. Dok je prva sezona bila srednje usp-ešna, druga je još više podbacila. U trećoj sezoni se Spielberg-ovo ime nije pojavljivalo, a serija se prestala snimati sredinom iste sezone.

Teme Spielberg-ovih filmova često se ponavljaju. Većina njegovih filmova bavi se običnim ljudima koji traže ili koji dolaze u kontakt s neobičnim bićima ili nalaze sami sebe u neobičnim okolnostima. Ovo je evidentno u filmovima Dvoboj, Ralje, Bliski susreti treće vrste, E.T., Carstvo sunca, Kuka, Park iz doba Jure, Spašavanje redova Ryana, Uhvati me ako možeš, Terminal, Rat svetova i München.

Spielbergovi filmovi većinom su pozitivno obojeni. Kritičari često prigovaraju da su njegovi filmovi očigledno sentimentalni, dok Spielberg u tom ne vidi ništa loše sve dok to nije usiljeno, a kao najveće uzore navodi reditelje Frank-a Capr-u i John-a Ford-a.

Kad je reč o angažovanju glumaca i ostalog filmskog osoblja, Spielberg je poznat po dugim saradnjama sa glumcima i osobljem. Na primer, angažovao je Richard-a Dreyfuss-a u nekoliko. Osim njega, angažovao je i Harrisona Forda kako za manje, tako i glavne uloge, kao učitelja u kratkoj sceni iz E.T.-a, kao i za glavnu ulogu u trilogiji o Indiani Jonesu. Isto tako, angažirao je Toma Hanksa u više prilika te mu poverio uloge u filmovima Spašavanje redova Ryana, Uhvati me ako možeš i Terminal.

Najpoznatija Spielbergova dugogodišnja saradnja je ona s John-om Williams-om, čiju je muziku koristio u svim svojim filmovima nakon Sugarland Expressa (osim u filmu Boja purpura). Spielberg često angažira svoje prijatelje reditelje kao glumce u nekim svojim filmovima: Richarda Attenborougha, Edwarda Burnsa, Tima Blake Nelsona, Tima Robbinsa, i Matthieua Kassovitza u Münchenu. Francois Truffaut pojavio se u Bliskim susretima treće vrste.

Od 1985. do 1989. Spielberg je bio u braku s glumicom Amy Irving. Nakon njihova razvoda 1989. dobila je 100 miliona dolara nakon što je sudija kontraverzno odbacio predbračni ugovor napisan na salveti. Njihov razvod bio je treći najskuplji razvod poznatih osoba u istoriji. Spielberg i Irving podelili su starateljstvo nad njihovim sinom Maxom.

Nakon razvoda, Spielberg je započeo vezu s glumicom Kate Chapshaw, koju je upoznao kad ju je angažovao za film Indiana Jones i ukleti hram. Venčali su se 12.10. 1991. Chapshaw se preobratila na judaizam kako bi se mogla venčati s jevrejsko-američkim rediteljem.

Filmografija:

1959 The Last Gun

1961 Fighter Squad

Escape to Nowhere

1964 Firelight

1968 Amblin'

1971 Duel

1972 Something Evil

1974 The Sugarland Express

1975 Jaws

1977 Close Encounters of the Third Kind

1978 I Wanna Hold Your Hand

1979 1941

1980 The Blues Brothers

Used Cars

1981 Continental Divide

Raiders of the Lost Ark

1982 E.T. the Extra-Terrestrial

Poltergeist

1983 Twilight Zone: The Movie

1984 Gremlins

Indiana Jones and the Temple of Doom

Room 666

1985 Fandango

Back to the Future

The Color Purple

The Goonies

Young Sherlock Holmes

1986 An American Tail

The Money Pit

1987 *batteries not included

Empire of the Sun

Harry and the Hendersons

Innerspace

Three O'Clock High

1988 The Land Before Time

Who Framed Roger Rabbit

1989 Always

Back to the Future Part II

Dad

Indiana Jones and the Last Crusade

1990 Arachnophobia

Dreams

Back to the Future Part III

Gremlins 2: The New Batch

Joe Versus the Volcano

Roller Coaster Rabbit

1991 A Wish for Wings That Work

An American Tail: Fievel Goes West

Cape Fear

Hook

Tiny Toon Adventures: How I Spent My Vacation

A Brief History of Time

1993 Jurassic Park

We're Back! A Dinosaur's Story

Schindler's List

1994 The Flintstones

1995 Casper

Balto

1996 Twister

1997 The Lost World: Jurassic Park

Men in Black

Amistad

1998 Saving Private Ryan

The Last Days

The Mask of Zorro

Deep Impact

1999 Wakko's Wish

Medal of Honor

2000 Shooting War

2001 A.I. Artificial Intelligence

Jurassic Park III

Stanley Kubrick: A Life in Pictures

Vanilla Sky

2002 Minority Report

Men in Black II

Austin Powers in Goldmember

Catch Me If You Can

2003 Double Dare

2004 The Cutting Edge: The Magic of Movie Editing

The Terminal

2005 Directed by John Ford

War of the Worlds

The Legend of Zorro

Memoirs of a Geisha

Munich

2006 Flags of Our Fathers

Letters from Iwo Jima

Monster House

The Shark Is Still Working

2007 Transformers

2008 Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull

Eagle Eye

2009 Transformers: Revenge of the Fallen

The Lovely Bones

2010 Hollywood Don't Surf!

Hereafter

True Grit

2011 Paul

Super 8

Transformers: Dark of the Moon

Cowboys & Aliens

Real Steel

The Adventures of Tintin

War Horse

2012 Men in Black 3

Lincoln