Ridley Scott

Ser Ridley Scott, rođen 30. novembra 1937. godine, je engleski filmski reditelj i producent. Njegovi najpoznatiji filmovi su: The Duellists (1977), Alien (1979), Blade Runner (1982), Legend (1985), Black Rain (1989), Thelma & Louise (1991), Gladiator (2000), Hannibal (2001), Black Hawk Down (2001), Kingdom of Heaven (2005) i American Gangster (2007).

Scott je bio nominovan za Oskare za režiju, kao i za Zlatni Globus i za nagrade Emmy. 2003. godine je uvršten u red slavnih, a 2011. godine je dobio svoju zvezdu na Bulevaru slavnih u Holivudu. On je stariji brat filmskog režisera Tony-ja Scott-a.

Scott je odrastao u vojnoj porodici, što je značilo da je većinu njegovog ranog života njegov otac – koji je radio u Kraljevskoj inženjeriji - bio odsutan. Ridley-jev stariji brat, Frank, se pridružio Trgovačkoj mornarici dok je još bio mlad pa su braća jako malo kontaktirala. Tokom ovog vremena porodica se često selila, živeći (među ostalim) u Kumbriji, Wales-u i Nemačkoj. Nakon Drugog svetskog rata porodica Scott se preselila u rodnu severnoistočnu Englesku, na kraju se skrasivši u Teeside-u (čiji će industrijski krajolik kasnije poslužiti kao inspiracija za neke slične scene u Blade Runner-u). Uživao je da gleda filmove. Među Scott-ovim omiljenima bili su Lawrence od Arabije, Građanin Kane i Sedam samuraja. Scott je od 1954. do 1958. studirao u Teeside-u, na umetničkom koledžu, diplomiravši dizajn. Na londonskom Royal College of Art je stekao magisterijum iz grafičkog dizajna.

Nakon toga je radio u časopisu koledža, ARK, i pomogao da se osnuje filmski odsek. Za poslednju predstavu je snimio crno beli kratki film, Dečak i bicikl, sa svojim mlađim bratom, Tony-jem Scottom, i ocem. Glavni vizualni elementi filma postaće sastavni deo Scott-ovog kasnijeg rada; objavljen je u specijalnim dodacima na DVD izdanju filma Dvoboj do istrebljenja. Nakon diplome 1963., našao je posao kao pomoćni scenograf na BBC-u, nakon čega će raditi na popularnim policijskim serijama Z-Cars i SF seriji Out of Unknown. Scott je u svojoj ranoj karijeri bio obožavatelj Stanley-ja Kubrick-a. Za kraj svoje obuke na BBC-u je presnimio Kubrick-ove Staze slave kao kratki film.

Dodeljen mu je zadatak da dizajnira drugi serijal Doctor Who, The Daleks, koji je sa sobom doneo slavne kreature vanzemaljaca. Međutim, malo pre početka rada se posvađao oko rasporeda pa je zamenjen Raymond-om Cusick-om. Scott je na BBC-u premešten u odsek za rediteljske poslove, a pre nego što je napustio korporaciju, režirao je epizode Z-Cars, njegov spin-off, Softly, Softly, i pustolovnu seriju Adam Adamant Lives!.

Pet članova porodice Scott su reditelji. Brat Tony je dvadeset godina bio uspešan filmski reditelj, a sinovi - Jake (40) i Luke (37), su hvaljeni reditelji reklama, kao i njegova kćerka Jordan (27). Jake i Jordan rade u Los Anđelesu, dok je Luke ostao u Londonu.

Scott je 1968. napustio BBC i osnovao vlastitu produkcijsku firmu, Ridley Scott Associates, radeći sa sir Alanom Parkerom, Hughom Hudsonom, Hughom Johsonom, i zaposlio je svog mlađeg brata, Tony-ja.

Scott voli da prima ideje od glumaca tokom snimanja filmova. Tako mu je Susan Sarandon dala ideju da Louise u jednoj sceni pakuje cipele u plastične vrećice, i onde gde njen lik menja nakit za šešir i druge stvari u filmu Thelma i Louise, kao i saradnju s Tim-om Robbins-om u preradi poslednje scene.

S druge strane je zahtevan i težak reditelj. Tokom produkcije Blade Runner-a je dobio nadimak "Guverner". Nekoliko članova ekipe je nosilo protestne majice sa sloganima kao što je "Will Rogers nikad nije upoznao Ridley-ja Scott-a", referencu na najslavniju rečenicu Will-a Rogers-a, "Nikad nisam upoznao čoveka koji mi se nije sviđao." Bilo je to uglavnom odgovor na način na koji je Scott režirao svoju prvu američku ekipu, koji je prema njihovim standardima bio pregrub.

Njegov napadni vizualni stil, koji uključuje detaljni pristup dizajnu scenografije i inovacije, atmosferično osvetljenje, izvršio je veliki uticaj na kasnije generacije redatelja - od kojih su mnogi jednostavno imitirali njegov stil. Scott obično koristi spori ritam sve do akcionih sekvenci, koje karakteriziraju česti, rapidni rezovi. Primeri su Alien i Blade Runner; kritičarka LA Timesa Sheila Benson, na primer, je poslednji nazvala "Blade Crawler" "jer je tako prokleto spor". Druga često korišćena tehnika je njegovo korišćenje zvuka kako bi se pobudila tenzija, kao što se može videti u Alienu sa šuštanjem pare, kompjuterskim otkucajima i bukom mašinerije u svemirskom brodu.

Iako je Scott poznat po svom redateljskom stilu, druge stilske tehnike i elementi katakteristični za Scota uključuju:

Snažne ženske likove.

U nekim filmovima je snažan sukob između oca i sina koji obično završava time da drugi ubija prvog (Blade Runner, Gladijator) ili slučajno (Pad crnog jastreba), ili svedoči događaju (Kraljevstvo nebesko). Gospodar tame u Legendi često spominje svog "oca". Kao deo sukoba između oca i sina postoji nekoliko ponavljajućih scena: u Gladijatoru, sin grli oca tobože kao izraz ljubavi, ali se taj zagrljaj pretvara gušenje i smrt oca. Slična scena postoji u Blade Runner-u.

U Gladijatoru, Blade Runner-u i Kraljevstvu nebeskom, sin upoznaje oca kad je već odrastao. Drugi česti elementi su ti da se majka ne prikazuje, te da se sin ili otac prikazuju u svojim zadnjim činovima. Na primer, Roy Batty umire nakon što je spasio Deckard-a, Maximus umire nakon što je ubio Komoda, a Godfrey od Ibelina ubija nekoliko neprijatelja nakn što je smrtno ranjen strelom. Osim toga, junak biva spašen od smrti pre nego što je počinio svoj najveći podvig: Deckard-a spašava Rachel, Maximusa rob, a Balian-a muslimanski neprijatelj.

Komandanti kao likovi reflektiraju karijeru njegovog oca, kao što je to slučaj u G.I. Jane i Pad crnog jastreba.

Često koristi dve kamere postavljene u obliku slova "V", što omogućuje glumcima da glume tečnije.

Lično učestvuje u kastingu i preferira prirodni pristup (samo on i casting reditelj).

Voli raditi s glumcima koji imaju snažnu pozorišnu pozadinu i/ili diplomcima dramskih škola.

Kao i Stanley Kubrick, Scott je poznat po čestom ponavljanju pojedinih scena. To se posebno videlo tokom produkcije Blade Runnera: ekipa je zbog toga filmu dala nadimak "Blood Runner".

Često koristi klasičnu muziku. Od 1976. na mahove radi na ekranizaciji opere Tristan i Izolda.

Često koristi dim (u Alien-u, Blade Runneru i Crnoj kiši), zbog vizualnih esteskih razloga.

Izbor istih muzičara i kompozitora: Jerry-ja Goldsmith-a (Alien i Legenda), Vangelis-a (Blade Runner i 1492.: Osvajanje raja) ili Hans-a Zimmer-a (Crna kiša, Thelma i Louise, Gladijator, Hannibal, Pad crnog jastreba i Šibicari). Scott je dva puta tokom špice koristio i Sting-ovu muziku ("Valparaiso" za Pakleno more i "Someone to Watch Over Me" za Detektiva i damu, koji se u originalu zove kao i sama pesma).

Obično se smatra "ocem" rediteljeve verzije. Scott je bio jedan od prvih koji je koristio deskripciju za ponovno objavljivanje Blade Runne-ra 1992. (drugi takvi filmovi jesu postojali, ali su bili ili manje verzije nam-enjene obožavateljima koje su nosile ime "Special Edition" ili su prisilno montirani od strane studija). Pozitivan rezultat rediteljeve verzije Blade Runner-a je ohrabrio Scotta da prepravi nekoliko svojih filmova koji su se pokazali kao promašaji u vreme kad su objavljeni (kao što su Legenda i Kraljevstvo nebesko) s istim pozitivnim rezultatima. Danas se ta praksa ustalila u okvirima filmske industrije.

Iako su neki njegovi filmovi zaradili brojne pohvale, drugi su bili manje uspešni kod kritike i publike. Pakleno more, G.I. Jane i Hannibal su tri veća rada koja kritičari napadaju, dok je 1492.: Osvajanje raja bio veliki komercijalni podbačaj. Legenda (1985.) je, kao i Blade Runner tri godine pre, prvo je bila komercijalna katastrofa, ali je kasnije stekla kultni status zahvaljujući hvaljenom (ali retko puštanom) soundtrack-u Jerry-ja Goldsmith-a, koji se našao na rediteljevoj verziji iz 2002. koja je bliža Scott-ovoj originalnoj viziji.

Glumci koji su radili sa Scott-om često su isticali da više pažnje posvećuje setovima ili redosledu kadrova nego njima samima. Takve kritike došle su od Harrison-a Ford-a, koji je prigovorio da je njegov odnos sa Scott-om ostavio puno praznina. Paul M. Sammon je u svojoj knjizi, Future Noir: The Making of Blade Runner, rekao ovo u intervjuu za Brmovie.com, izjavivši kako se Scott-ov odnos s glumcima u dobroj meri popravio tokom godina.

Njegova životna partnerka je glumica Giannina Facio, koju je angažovao za sve svoje filmove od Paklenog mora.

Filmografija:

1977 The Duellists

1979 Alien

1982 Blade Runner

1985 Legend

1987 Someone to Watch Over Me

1989 Black Rain

1991 Thelma & Louise

1992 1492: Conquest of Paradise

1996 White Squall

1997 G.I. Jane

2000 Gladiator

2001 Hannibal

Black Hawk Down

2003 Matchstick Men

2005 Kingdom of Heaven

2006 A Good Year

2007 American Gangster

2008 Body of Lies

2010 Robin Hood

2012 Prometheus

Reklame:

Bike Round for Hovis (1973)

Chanel... Share the fantasy. for Chanel (1979)

1984 for Apple Computer (1984)

Deficit Trials for W.R. Grace (1986)

The Choice of a New Generation for Pepsi (1986) (Starred Don Johnson and Glenn Frey)

Nissan 300ZX Twin Turbo Super Bowl commercial (1992)

TV emisije:

Numb3rs (2005–2010)

The Good Wife (2009)

The Pillars of the Earth (2010)

Prophets of Science Fiction (2011)

Labyrinth (2012)